Wał rozrządu

Montaż, i demontaż wału rozrządu

Wał rozrządu ułożyskowany jest na trzech (silnik 4-cylindrowy) względnie czterech (silnik 5-cylindrowy) łożyskach. Demontaż wału rozrządu wykonuje się przy zamontowanej głowicy cylindrów.
Uwaga:
Wymontowane części rozrządu montować, w przypadku ich ponownego użycia, dokładnie w poprzednich miejscach.
Patrz także “Demontaż głowicy cylindrów” i “Demontaż dźwigni zaworowych”, gdzie niektóre czynności zostały dokładniej opisane.

Demontaż

• • Odłączyć od akumulatora przewód do masy.
  • Odkręcić pokrywę głowicy cylindrów. Przy silniku z zaworem przełączającym odłączyć przewody podciśnieniowe i oznaczyć je taśmą Tesa dla uniknięcia ewentualnych pomyłek.
    
  • Wyciągnąć klamrę zabezpieczającą -strzałka-, cofnąć wzdłużny watek regulacyjny i wyjąć z uchwytu.
  • Odkręcić uchwyt -1- oraz zwolnić cięgło biegu jałowego -2- (odcinek z ‘tulejką z tworzywa sztucznego).
  • Odczepić wszystkie drążki regulacyjne. Wymontować dźwignię zaworową razem ze wspornikami łożyskowymi,
  • Przy samochodach z regulacją poziomu: wymontować pompę tłoczenia oleju i odstawić razem z podłączonymi przewodami, zobacz
    
  • Z głowicy cylindrów wymontować szynę prowadzącą -strzałka-, zobacz
  • Ustawić tłoki na zewnętrzne zwrotne położenie (ZZP) zapłonu. W tym celu tak obrócić silnik, by oznakowanie na kole pasowym wału korbowego i wału rozrządu pokrywały się z ich punktami odniesienia.
    Uwaga:
    Zewnętrzne zwrotne położenie zapłonu jest najwyższym położeniem, jakie osiąga tłok w cylindrze. Rozróżnia się przy tym dwa ZZP; położenie po sprężeniu przez tłok zassanego powietrza oraz położenie po wypchaniu przez tłok gazów spalinowych.
  • Ustawić skrzynię biegów w położeniu biegu jałowego. Klucz nasadowy założyć na centralną śrubę koła pasowego wału korbowego i obrócić wał korbowy w kierunku obrotów silnika, tj. zgodnie z ruchem wskazówki zegara tak, by oznakowanie na podkładce kompensacyjnej wału rozrządu i przednim łożysku tego wału pokrywały się ze sobą.
    Uwaga:
    Nie obracać silnikiem do tyłu. W żadnym wypadku nie obracać silnikiem przy pomocy śruby mocującej koło wału rozrządu.
  • Sprawdzić szynę napinania łańcucha rozrządu. W przypadku szyny z metalu lekkiego -B- (patrz rys. 1054-5515/1, ,,Demontaż głowicy cylindrów”) cofnąć napinacz łańcucha. W przypadku szyny stalowej -A- wymontować napinacz łańcucha, zobacz
    
  • Rysikiem traserskim lub farbą oznaczyć położenie łańcucha rozrządu względem kota rozrządu. Pozwoli to na powrotny montaż łańcucha w jego poprzednim położeniu na kole zębatym.
  • Obluzować śrubę mocującą koło wału rozrządu, w tym celu założyć na śrubę klucz i krótkim mocnym uderzeniem pokonać moment oporu śruby. Dla obluzowania śruby można koło wału rozrządu przytrzymać w taki sposób, że w otwór w kole wkłada się sworzeń stalowy lub większy śrubokręt i opiera o górną krawędź głowicy cylindrów. Uważać, by nie uszkodzić przy tym głowicy.
  • Wykręcić śrubę mocującą koło wału rozrządu i zdjąć koło. Uważać, by podkładki sprężyste nie wpadły do obudowy rozrządu.
    Uwaga:
    Nie należy zmieniać położenia łańcucha rozrządu względem koła zębatego wału korbowego i pomp wtryskowych, gdyż spowodowałoby to zmianę czasów rozrządu i w konsekwencji uszkodzenie silnika.
  • £ańcuch rozrządu odłożyć na bok i drutem przymocować do głowicy cylindrów.
  • Zdjąć podkładkę kompensacyjną wału rozrządu.
    
  • Okręcić śruby łożysk kluczem z nasadką 6-kątną względnie wieloząbkową zależnie od rodzaju zastosowanych śrub, zobacz

 

• Odkręcić nakrętki M8.
• Wyjąć wał rozrządu z łożyskami i wiewem oleju. Uważać, by przy tym nie wypadły kołki ustalające. ; Zakleszczone wsporniki łożyskowe obluzować przez lekkie podbijanie młotkiem z tworzywa sztucznego.
• Wał rozrządu wyciągnąć do tyłu z łożysk.

Montaż

Wał rozrządu można w warsztacie sprawdzić na “bicie”. Bicie wału sprawdza się na środkowych czopach łożyskowych i w miejscu osadzenia kota. Na tokarce wał mocuje się na szyjkach zewnętrznych. W zależności od silnika stosowane są różne wały rozrządu. Każdy wał rozrządu ma na tylnej końcówce wybity numer identyfikacyjny.

 

Uwaga: W przypadku spłaszczeń przy krzywkach wał rozrządu należy wymienić. Przy wymianie wału rozrządu konieczna jest również wymiana wszystkich dźwigni zaworowych. Wał rozrządu o numerze identyfikacyjnym 00 należy w przypadku remontu wymienić na wał o numerze 06 (tak samo wał o numerze 02 w silniku 5-cylindrowym należy zamienić na wał 08). Wały tak wykonane są z materiału utwardzonego, przez co są najbardziej odporne na zużycie.

• • Cienką warstwą oleju silnikowego posmarować łożyska wału rozrządu, czopy łożysk i krzywki.
  • Wstawić wał rozrządu z łożyskami i wlewem oleju; sprawdzić zamocowanie kołków ustalających.
  • Wkręcić śruby mocujące łożyska rozrządu poczynając od śrub wewnętrznych, patrz także “Schemat dociągania śrub głowicy cylindrów”.
  • Śruby łożysk z łbem 6-kątnym dociągnąć momentem 100 Nm, a następnie pozostałe 12 względ-nie 14 śrub głowicy obluzować o 1/4 obrotu i dociągnąć momentem 100 Nm
  • śruby z łbem wieloząbkowym dociągać zgodnie ze schematem dociągania. Nie należy przy tym luzować pozostałych śrub głowicy. Przed montażem sprawdzić długość śrub.
    Uwaga:
    Przy głowicy cylindrów ze śrubami z łbem wieloząbkowym łożyska wału rozrządu nie mogą być mocowane śrubami z łbem 6-kątnym.
  • Nakrętki M8 dociągnąć momentem 25 Nm.
  • Sprawdzić ręką czy wał rozrządu lekko się obraca.
  • Jeśli wał rozrządu nie daje się lekko obrócić, poluzować pojedynczo śruby mocujące łożyska i po każdym poluzowaniu obrócić wał. Gdy wał nadal ciężko się obraca dokręcić łożysko i poluzować następne. Czynność te powtarzać aż do znalezienia blokującego łożyska.
    
  • Wymontować wał rozrządu i blokujące łożysko splanować odpowiednio do bicia wału (praca w warsztacie).
  • Wstawić sprężynę płytkową w czop wału rozrządu i nasunąć płytkę kompensacyjną.
  • Koło wału rozrządu wstawić w łańcuch rozrządu zgodnie z naniesionym oznakowaniem i nasunąć na wał.
  • Momentem 80 Nm przykręcić śrubę sprężynującą, podtrzymującą przy tym wał rozrządu trzpieniem stalowym lub dużym śrubokrętem.
  • Wstawić szynę prowadzącą i przykręcić; wbić sworzeń łożyska.
  • W razie uprzedniego wymontowania zamontować z powrotem napinacz łańcucha zobacz

 

• Zamontować dźwignie zaworowe, patrz str. 29.
• W razie uprzedniego wymontowania przykręcić z powrotem pompę tłoczenia oleju momentem 11 Nm, na nowej uszczelce. Przed tym wstawić zabierak.
• Ustawić luz zaworowy.
• Zamontować pokrywę głowicy cylindrów zobacz
• Wcisnąć drążki regulacyjne, wstawić wzdłużny wałek regulacyjny i zabezpieczyć klamrą. zobacz
• Przykręcić uchwyt biegu jałowego, wcisnąć cięgło z tulejką z tworzywa sztucznego,
• Podłączyć do akumulatora przewód do masy.
• Rozgrzać silnik i sprawdzić szczelność pokrywy głowicy cylindrów.